Kruistocht in spijkerbroek
Korte inhoud
De 16-jarige Dolf wordt, als vrijwilliger, met een materie-transmitter naar het verleden gestuurd. Na een uur moet hij terug op de afgesproken plek zijn, maar doordat hij Leonardo moet redden van een rover en het kinderleger van Nicolaas in aankomst is, lukt dit niet. Hij zit vast in het verleden. Dolf besluit om samen met het kinderleger naar het Heilige Land te gaan. Als snel beseft hij dat er vele dingen in de organisatie niet kloppen. Als nieuwe organisator is hij bezig met het maken van een goed werkende maatschappij binnen het kinderleger. Enige tijd later, wanneer hij te weten komt hoe de tocht naar Jeruzalem uitgestippeld is, begint hij zich vragen te stellen. Zullen de kinderen, die hij ondertussen liefheeft, ooit aankomen in Jeruzalem? En zal hij terug naar het heden kunnen reizen?
Tijd en ruimte
Vermits Dolf meegaat met het kinderleger speelt het verhaal zich op verschillende plaatsen af. Het verhaal begint in Amstelveen, waar Dolf woont. Hij wordt weggeflitst naar het verleden en daar begint zijn reis met het kinderleger, in Spiers. De reis gaat verder over de Alpen om tot slot Genua te bereiken. Het kinderleger steekt de Alpen over langs de Brennerpas en niet langs de oude heerweg van de Mont-Ceris, zoals de leiders van het kinderleger eerst in gedachte hadden.
In welk jaar Dolf thuis vertrekt wordt in het boek niet vermeld. Wel wordt er gezegd in welk jaar hij, dankzij de machine, aankomt. Dit is de 24 ste dag van de maand juni in het jaar 1212, een dag die men Sint-Jan noemt. Hij verblijft ongeveer 6 maanden in het verleden, dit is de vertelde tijd. De verteltijd is hier 307 pagina’s.
Hoofdthema
Kruistocht in spijkerbroek is een historische roman. Hij wil ons iets bijbrengen over de geschiedenis en over de veranderingen die onze wereld in de tijd heeft doorlopen. In het thema geschiedenis wordt de periode van de kruistochten wordt hier uitgelicht. Het historisch kader is heel mooi uitgewerkt; je weet heel goed hoe de omgeving en de maatschappij er op elk moment in de geschiedenis uitziet. Ook kom je, mede dankzij Leonardo, veel te weten over de taal en de wetenschappelijke kennis die men hanteert. Zo zijn er bijvoorbeeld verschillende ziekteplagen in het kamp. Dolf weet hier erg veel over omdat de ziektes in het heden goed bestreden kunnen worden of zelfs uitgestorven zijn. Maar in 1212 betekent ziek worden letterlijk doodgaan. Ook het thema “cultuurverschillen” komt hier aan bod weliswaar meer in de zin van “ maatschappijverschillen”. We kunnen, doordat we zo een beeld geschetst krijgen, goed zien hoe de maatschappij in de tijd veranderd is. De standen die doorheen het boek een belangrijke plaats blijven innemen, zien we vandaag niet meer of veel minder.
Persoonlijke appreciatie
Ik lees Thea Beckman heel graag, dus ik was erg blij dat er een boek van haar op de literatuurlijst staat. Kruistocht in spijkerbroek is dan ook nog eens een echte klassieker. Het boek is erg vlot, leesbaar geschreven en spreekt een groot publiek aan. Zowel jongens als meisjes, van 13-15 jaar, laten zich graag meenemen op een avontuur.
Het boek is ook erg beeldend geschreven, zo kan je je perfect voorstellen hoe de steden eruitzagen en hoe de kinderen werkten wanneer ze aankwamen na een lange dag wandelen. Dit heeft bij mij twee effecten, aan de ene kant vind ik het leuk exact te weten wat de schrijver bedoelt maar aan de andere kant liggen de beschrijvingen in de weg van de fantasie.
Het is vrij voorspelbaar dat de jongen terug naar zijn eeuw kan gaan, maar er zitten ook veel verrassende elementen in het boek. De passage waarin Dolf beschuldigd wordt van ketterij of wat er in Genua gebeurt bijvoorbeeld.
Koppeling aan de methode Chambers
1/ Wat vind je het belangrijkste aan het boek?
Voor mij is deze vraag erg makkelijk te beantwoorden, het feit dat het aanzet tot lezen is het belangrijkste. Veel kinderen lezen niet graag maar eens ze in dit boek beginnen kunnen ze het niet meer wegleggen, zo meeslepend is het verhaal.
2/ Heb je dit boek als een eerder gelezen? Zo ja want vond je nu anders?
Ja, ik heb het boek al verschillende malen gelezen. Maar deze keer was anders omdat je veel meer op details gaat letten wanneer je het boek voor een portfolio gaat lezen. Zo waren er sommige elementen, bijvoorbeeld het horloge van Dolf, die me nooit zo hard opgevallen waren.
3/ Toen je het boek aan het lezen was, zag je toen in je fantasie hoe het verhaal zich afspeelde?
Ik denk dat dit boek erg goed is om de fantasie te laten werken, bij mij was dit echter niet het geval. Ik heb de film gezien en ik moest de hele tijd denken aan fragmenten uit de film, in de plaats van mijn fantasie te gebruiken.
Narratologisch element: auteur
Theo Beckman is een pseudoniem voor Thea Beckmann-Petie. In haar schrijversnaam liet ze een -n- vallen op het einde van haar naam. Ze is een erg bekende schrijfster uit Nederland. Wanneer je gaat kijken in haar oeuvre valt het me op dat er veel historische romans of toekomstromans tussen zitten. Door haar beeldend taalgebruik is dit een stijl die goed bij haar past en daarom ook als heel vlot en leesbaar overkomt. Ze maakte, ter voorbereiding voor haar boeken, ook altijd reizen om informatie te verzamelen zodat de achtergrond helemaal klopte.
Ze won dan ook tal van prijzen, voor kruistocht in spijkerbroek won ze de Gouden Griffel en de prijs voor “beste historisch jeugdboek”. Na haar overlijden werd er in 2003 een prijs naar haar vernoemd, het is een prijs voor de beste historische jeugdroman.
Bibliografie
Beckman, T. (2003). Kruistocht in spijkerbroek. Rotterdam: Lemniscaat bv.
Thea Beckman. (sd). Opgeroepen op december 28, 2014, van De kunstbus: https://www.kunstbus.nl/literair/thea+beckman.html